Nguyễn thượng Chánh viết FAST FOOD hay FAT FOOD.

FAST  FOOD  hay  FAT  FOOD   Nguyễn thượng Chánh, d.v.m

 

                        Fast food là một hiện tượng đặc thù của xả hội Bắc Mỹ. Chỉ riêng tại Hoa Kỳ cũng có trên 300.000 nhà hàng Fast Food các loại.  Vì sao kỹ nghệ nầy quá phổ biến như vậy ? Câu trả lời đơn giản là, ăn Fast Food vừa ngon, vừa tiện, vừa nhanh và lại củng vừa túi tiền của mọi người. Fast Food không ngừng phát triển và bành trướng thêm lên mổi ngày. Sự thành công nầy một phần củng nhờ tính chất bình dân của nó, và củng như sự đáp ứng mạnh mẽ của quần chúng các giới, nhất là giới choai choai và trẻ em. Nói về quảng cáo, khuyến mãi thì rất là khoa học và củng thật táo bạo . Mua một tặng  một, mua món nầy tặng thêm món khác ,  tặng phiếu ăn  miển phí, tặng phiếu đổ xăng, xổ số rút thăm trúng  quà  hoặc trúng nhửng  giãi thưởng đáng giá như nhửng chuyến du lịch  chẳng  hạn.Ngoài ra họ củng thường nhắm mục tiêu quảng cáo vào giới khách hàng trẻ tuổi và giới thiếu nhi, như tặng đồ chơi, hình tượng, posters mang hình các tài tử, các lực sĩ sáng chói.  Họ củng  đôi khi bảo trợ các cuộc tranh tài thể thao , các công trình có tính cách phúc lợi công cộng tại địa phương  vv….. Họ thường xuyên nghiên cứu thêm nhửng sản phẫm mới, nhửng món ăn mới lạ. Fast Food ngày nay đả vượt khỏi ranh giới Bắc Mỹ để có mặt khắp năm châu bốn biển. Fast Food đả trở thành một  sắc thái tiêu biểu trong cuộc sống  của chúng ta. Kỹ nghệ Fast Food  được trang bị với đầy đủ các  phòng thí nghiệm về dinh dưỡng thật tiên tiến  , họ có cả nông trại để sản xuất  nguyên vật liệu ngỏ hầu đáp ứng  các yêu cầu của thị trường. Đọc đến đây chắc các bạn củng đả hình dung được một vài tên tuổi  nổi bật của kỹ nghệ thức ăn nhanh rồi.

 

Mặt  Trái  Của Fast Food

 

            Các nhà dinh dưỡng học đều cho rằng Fast Food chứa nhiều Calories  ( ăn nhiều dể bị mập phì đó ! ), nhiều đường, nhiều muối sodium, nhiều chất béo , củng như nhiều cholesterol. Ăn Fast Food thường xuyên rất có thể có hại cho sức khỏe.

Calories  :  để duy trì một sức khỏe tốt, The American Heart Association khuyến cáo mổi ngày  chúng ta cần  :

 -tổng số Calories do thức ăn,thức uống đem vào là 2000 Calories, trong số nầy năng lượng do chất béo tạo ra phải ít hơn 30 %. Nên hạn chế số chất béo ăn vào  không được hơn 70 gr / ngày  ( 1 gr chất béo tạo ra 9 Cal ). Muốn tính nhu cầu năng lượng  thì lấy  số cân nặng bằng pounds nhân cho 15  cho người năng hoạt động  và cho 13 nếu là người tà tà ít hoạt động.

- Cholesterol do thức ăn  mang vào không được quá 300 mg.

Các chất bột đường ( carbohydrate ),   đạm  ( Protein ), và chất béo ( Lipid, fat )   đều tạo ra năng lượng Calories. Trên nguyên tắc, nếu số Calories ăn vào nhiều hơn nhu cầu cần thiết sẻ dể bị lên cân và mập phì ra. Muốn giãm cân thì phải ăn ít lại hoặc phải vận động hay tập thể dục thường  xuyên để đốt bớt  số Calories  thặng dư.

 

Đường và chất bột đường  ( Carbohydrate) :  đường( sucrose, saccharose )  thường có nhiều trong bánh, kẹo, cà rem, chocolat và trong các loại nước ngọt có gaz  .Trong sửa bò, đường là lactose, và đường của trái cây là fructose. Chất bột đường là  tinh bột,  bánh mì, khoai tây  và các loại pasta vv…. Về mặt năng lượng, mổi 1 gr đường hoặc chất bột đường đều tạo ra  4 Calories ( kcal). Mổi lon Coca hay Pepsi 355ml,loại regular có chứa  lối 8- 9 muổng café đường, với số năng lượng tạo ra là khoãng 180 Cal. Vấn đề quan trọng của fast food là nhửng loại thực phẩm có  glycemic index ( GI ) quá cao. GI hay chĩ số đường lượng  tức  vận tốc chuyễn hóa của đường hay carbohydrate ra thành glucose để vào trong máu. Một thức ăn có GI càng cao thì đường lượng ( glycemia ) trong máu càng tăng nhanh. Trong fast food, những thực phẫm có GI cao là các loại đường cát,  bánh mì và các loại bánh  làm từ bột quá  trắng, quá nhuyễn và quá tinh khiết, các loại nước ngọt như coca, pepsi  , cookies, crackers, khoai tây, chip, fries  , donuts, muffins, bagel, beer ( maltose ) ……Đường lượng tăng càng nhanh thì tuyến tụy tạng ( pancreas ) tiết càng nhiều Insulin  để giúp đem glucose vào tế bào  nhầm mục đích tạo năng lượng và rút đường lượng xuống mức bình thường. Ở bệnh tiểu đường loại II, tức bệnh chúng ta thường gặp nhất,  tế bào đôi khi thay đổi  “ ổ khóa” nên “chìa khóa” Insuline không thể mở cửa để đem đủ số glucose cần thiết vào trong tế bào người ta gọi là Insulin Intolerance.Glucose trong máu còn quá nhiều( hyperglycemia)  nên tụy tạng vẩn phải  tiếp tục tiết thêm Insulin hoài( hyperinsulinism). Tình trạng nầy càng trầm trọng hơn đối với nhửng người đả bị mập phì sẵn cũng như đối với người ít chịu vận động và tập thể dục thường xuyên . Insulin, không nhửng giúp đem glucose vào tế bào,  nó củng còn làm giới hạn  việc loại bỏ chất béo trong cơ thể.. Ngoài ra   sau bửa ăn, carbohydrate cũng kích thích cỏ thể sản xuất  enzym Lipoprotein lipase ( LPL ). Chất nầy có khuynh hướng làm gia tăng sự tích tụ và tồn trử của mỡ.

 

Muối Sodium. Hằng ngày chúng ta đều cần một lượng muối tối thiểu để thay thế và bù đấp lượng sodium đa được cơ thể sử dụng trong công việc biến dưỡng của nó.Đây là muối ăn  sodium chloride  mà chúng ta dùng để nêm nếm đồ ăn.

 

  Nhu cầu sodium của cơ thể là từ 1000-3000mg/ ngày , tương đương với  ½ - 1   muỗng café muối bọt. Muối  bếp  chứa 40% sodium. Sodium không nhửng chỉ có ở muối ăn  mà thôi, chúng còn có thể hiện diện dưới dạng muối ẩn trong các loại thực phẫm biến chế theo lối công nghiệp   , trong thịt nguội, trong đồ hộp  như sodium benzoate, sodium nitrite ( trong sausage, hot dog, smoked meat, salami, lạp xưỡng  vv… ), sodium acid pyrophosphate, sodium bicarbonate ( bột nổi để làm bánh , baking powder ),  sodium phosphate và monosodium glutamate ( MSG )  tức là bột ngọt. Ăn nhiều muối quá có thể có hại cho tim, cho thận  và có thể làm gia tăng áp xuất động mạch  dể  đưa đến tai biến mạch máu não.

  Chất béo bão hòa ( saturated fat ) :   thực phẫm  chứa nhiều chất béo là nguyên nhân làm gia tăng lượng cholesterol trong máu, làm xơ cứng động mạch, làm tăng áp huyết,, làm tắc  nghẻn mạch  vành nuôi tim, dẩn đến các bệnh chứng về tim mạch như làm đau thắt  ngực,   hoặc  gây tai biến mạch máu não. Chất béo bão hòa là chất béo xấu. Loại nầy thường có nhiều trong thịt,mỡ  của các loài động vật, và trong bơ sữa. Thực vật chứa rất ít chất béo bão hòa, ngoại trừ dầu dừa  ( coconut oil ), nước cốt dừa ( coconut cream, coconut milk ) và dầu palm ( palm oil ) đều chứa một tỷ lệ chất béo bão hòa thật là cao. Hảy cẩn thận đối với 3 chất nầy.

 

Cholesterol  là gì  ?  Đây là một loại chất béo. Cholesterol không tạo ra năng lượng. Nhiệm vụ của  cholesterol là giúp tạo ra nhửng hormons  (estrogen, androgen, progesteron , cortison vv… ) Cholesterol cần thiết cho hoạt động của  hệ thần kinh, cho sự thành lập màng tế bào, củng như trong việc sản xuất ra các muối mật  giúp tiêu hóa. Phần lớn 80 % Cholesterol do gan sản xuất ra, phần còn lại do thực phẫm gốc động vật  đem vào  từ bên ngoài. Cholesterol có nhiều trong thịt, mỡ, da gà, trong đồ lòng (tim, gan, bao tử, thận,óc ), trong cá, trong tôm, tép ,cua, sò, trong lòng đỏ hột gà, trong sửa bò, bơ,  fromage,  crème vv…. Chất béo bão hòa có khuynh hướng kích thích gan sản xuất thêm nhiều cholesterol và làm tăng hàm lượng chất nầy trong máu. Ở người có sức khỏe tốt,  cơ thể tự điều tiết  sự sản xuất cholesterol và giử hàm lượng cholesterol ở mức độ bình thường. Trong máu, cholesterol được chuyển vận  bởi 2 loại Lipoprotein. Nếu được chuyển vận  bằng loại Lipoprotein có tỷ trọng cao thì được gọi là high density lipoprotein ( HDL),đó là cholesterol tốt. Ngược lại, nếu được Lipoprotein có tỷ trọng thấp , low density lipoprotein ( LDL ) chở thì gọi là cholesterol xấu. Một tỷ lệ cholesterol xấu quá cao, là một trong nhiều nguyên  đưa đến  tình trạng nghẻn mạch và các bệnh chứng về tim mạch nói chung.. Cholesterol tốt HDL, giúp chở bớt cholesterol xấu ra khỏi lòng mạch để đem về gan.

 

Triglyceride là gì  ?   là một loại  chất béo rất cần thiết cho cỏ thể và là nguồn năng lượng chính yếu được dự trữ trong các mô mỡ.Trigyceride  phần lớn do thực phẫm mang vào và phần còn lại do cơ thể tự tổng hợp qua tiến trình chuyển hóa năng lượng. Trong máu, Triglyceride được 1 loại lipoproteincó tỷ  trọng thật thấp chuyễn vận, đó là VLDL ( very low density lipoprotein ) .  Củng như chất béo bảo hòa, triglyceride củng rất xấu. Hàm lượng Triglyceride cao trong máu sẻ dẩn đến các bệnh về tim mach. Bánh,kẹo ngọt, đường và rượu đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng Triglyceride trong máu. Vận động và tập thể dục thường xuyên sẽ làm giãm Triglyceride xuống đồng thời củng giúp làm tăng cholesterol tốt lên và làm giãm cholesterol xấu xuống.

   

Chất béo Trans ( trans fat ) là gì  ? Kỹ nghệ thực phẩm và bánh kẹo  thường sử dụng nhửng loại dầu thực vật đặc biệt trong việc  sản xuất.  Các dầu nầy được thêm Hydrogen  qua phương pháp Hydrogenation, nhầm mục đích đem chúng từ thể lõng sang thể bán lõng hoặc thể rắng chắc.  Đặc điễm của  của dầu hydrogenated  là giúp cho món hàng không trĩnh mỡ,  tươi ráo và hấp dẩn người tiêu thụ. Phương pháp  hydrogenation  đả làm sản sinh ra một loại chất béo không bão hòa rất xấu, đó là trans fat. Nếu các bạn thấy trên nhãn hiệu sản phẫm có đề nhửng câu như Shortening, hydrogenated, partially hydrogenated vegetable oil  thì chắc chắn là nó có chứa cả khối trans fat trong  đó rồi. Hiện nay luật lệ chưa bắt buộc nhà sản xuất phải ghi số lượng trans fat trên món hàng. Trên nhản hiệu dinh dưỡng ( Nutrition Facts)  chúng ta thường thấy có  ghi Total fats ( tổng số chất béo ), Saturated ( chất béo bảo hòa ),  cholesterol , monounsaturated ( chất béo không bảo hòa dạng đơn thể,  có nhiều trong dầu olive, dầu canola) và polyunsaturated ( không bảo hòa dạng đa thể, có nhiều trong dầu hoa hướng dương sunflower, dầu đậu nành soya,dầu bắp  ). Chất béo không bão hòa ( unsaturated) có nhiều trong các loại dầu thực vật, được xem như nhửng chất béo tốt. Trans fat có rất nhiều trong bánh ngọt,  donuts, muffins, trong các loại kẹo, chocolat, chips, cookies, crackers, banh mì croissant, peanut butter, và cả trong margarine loại cứng được làm từ dầu hydrogenated vegetable oil   và vv….. Chất béo bảo hòa và trans fat, cả hai đều rất xấu.

 

Vài con số tiêu biểu

 

Mc Donald’s :

                 *   Hamburger  ( 101 g )   Calories 246 ,  Fat 7.9 , Carbohydrate 31 g

                 *  Cheeseburger ( 121 g)  Cal 320, Fat 13 g, Carb 35 g

                 *  QuarterPound with cheese  (200 g), Cal 530, Fat 30 g, Carb 38 g

                 *  Big Mac  (216 g )     Cal 560, Fat 31g  , Carb 45 g

                    *  Chicken Mc Nugget ( 6)  Cal 290, Fat 17 g, Carb 15 g

                    * Egg Mc Muffin ( 136 g )   Cal 290, Fat 12 g, Carb 27 g

                    *  Fries   ( medium,111 g)   Cal 354 , Fat 17 g , Carb 47 g

 

Burger King :

·    Whopper ( 270 g )  Cal 640, Fat 39 g, Carb 45 g

·    Whopper with cheese  Cal 1010, Fat 67 g , Carb 47 g

·    Big fish Sandwich      Cal 720, Fat 43 g, Carb 59 g

·    French fries ( 116 g )    Cal 400, Fat 21g,  Carb 50 g

·    Chocolate shake ( 284  g)  Cal 320, Fat 7 g, Carb 54 g

KFC  :

·    Chicken breast ( 153 g )  Cal 400, Fat 24g,  Carb 16 g

·   Cole Slaw  (  142 g )       Cal 180 ,  Fat 9 g, Carb 21 g

Domino’s Pizza :

 * 1 slice thin crust cheese ( 99 g )  Cal 253, Fat 11 g, Carb 29 g

Taco Bell  :

·    Burrito Supreme ( 9 oz )  Cal 440, Fat 19g , Carb 51 g

·    Taco Salad ( 19 oz )  Cal 850, Fat 52 g, Carb 65 g

Subway :

·    6” Classic Italian sandwich  Cal 688, Fat 39g, Carb 47 g

 

 

Fast food hay Junk food  ?

Junk food ( tạp phẫm ? ) là danh từ người ta thường dùng để gán cho các loại thức ăn và thức uống vô bổ  vì chúng chứa toàn là colories rõng ( empty calories ). Nét chính của junk food là nhiều đường  ( bánh,kẹo, chocolat ), nhiều mỡ dầu, nhiều hóa chất bão quãn, nhiều muối ( thí dụ các gói Chip ), nhiều gaz ( pepsi, coke, soda vv…) nhưng lại chứa rất ít, hoặc không có các chất xơ, khoáng và vitamins. Thật ra rất khó phân biệt ranh giới giửa junk food và fast food. Junk food có thể là fast food và ngược lại.  Xả hội Âu Mỹ  đả bị Fast food và junk food tràn ngập khắp mọi nơi.

                         

 

Fast food và Slow food  

Phong trào Slow food ( thức  ăn chậm ) đả  được khởi xướng lên đầu tiên ở bên Ý vào năm 1989.Ngày nay, phong trào nầy đả lan rộng khắp thế giới. phương châm của họ là : Ê ! hảy chậm chậm lại nào  .( Stop, slow down ). Hảy sống cho thoãi mái, cho chẫm rãi để có thì giờ thưỡng thức đúng mức hương vị các món ăn thuần túy  của quê hương mình.Đối với Tây phương họ kêu gọi mọi người nên trở về nguồn với những món ăn chế biến từ nhửng nguyên vật liệu nuôi trồng  theo lối thiên nhiên không có trụ sinh và hóa chất nào cả. Họ hô hào mọi người hảy tẩy chay Fast food, vì chúng chỉ là  sản phẩm của kỹ nghệ mà thôi. Họ cho rằng,Fast food đả tước mất cái gu riêng biệt ỏ mổi cá nhân chúng ta. Thật vậy, ăn môt cái big Mac ở New York, ở Montréal hay ở Paris củng không có mấy gì khác nhau cả.Trên lý thuyết thì họ củng có lý, nhưng không thực tế, có vẻ mơ hồ quá. Ai dám cam đoan slow food là nhửng món hoàn toàn tinh khiết và tốt cho sức khoẻ. Mở, dầu, đường, muối, nếu bị lạm dụng,thì dù ở fast food hay ở slow food đều nguy   hiễm cho sức khỏe y nhau. Vấn đề quan trọng nhất là làm sao thay đổi được  cách sống, nếp sinh hoạt của mọi người củng như phải làm thể nào dể họ thay đổi  cái suy nghĩ  để có ý thức hơn về phép dưỡng sinh. Không phải là chuyện dể đâu.  

Tham  thực cực thân

 

            Tại Hoa Kỳ, cứ bốn người thì có một người mập phì.Tình trạng nầy càng đáng ngại hỏn ở giới  trẻ. Từ 20 năm nay số trẻ em mập đả tăng gắp đôi. Cơ quan Y Tế  quốc tế ( WHO ) gọi hiện tượng nầy là dịch mập phì. Một số bệnh ngày xưa chi thấy ở người lớn, như bệnh tiểu đường loại II, nay củng thấy xuất hiện lác đác ở trẻ con. Mọi người đều cho rằng chính Fast food là một trong nhửng nguyên nhân gây mập. Thật vậy, Fast food làm cho con người ghiền cái ngọt và cái  béo. Các phần Fast food bán ra không ngừng gia tăng khối lượng và kích thước thêm lên mãi để trở thành supersize. Mua nhửng phần thức ăn nầy có lợi hơn về giá cả so với nhưng phần bình thường. Mua theo lối tam hợp ( TRIO ),như BigMac+Coke+Fries củng nới hỏn là mua riêng rẻ từng món một. Mua 1 cái Pizza Xtra Large được tặng thêm chai 2L Pepsi, và món hàng được đem giao tận nhà trong vòng có 30 phút… Bạn đi Ciné, chỉ được đem vào rạp hát những thức ăn thức uống do  chính họ bán ra tại cửa rạp mà thôi, mà món nào món nấy, củng  như thùng popcorn đầy bơ,  bự tổ chãng thấy mà phát sợ đi. Người tiêu thụ riết rồi củng quen mắt với nhửng món Fast food  khổng lồ nầy, và thấy chúng củng bình thường. Ăn nhiều, ăn thường xuyên thì dể mập và dể bệnh mà thôi. Vậy thế nào gọi là mập phì ?  Người ta sử dụng công thức  BMI ( body mass index ) để tính.

                                                   Cân nặng tính bằng kg

                BMI  =   -----------------------------------------------------------------   X   10 000

                                 ( chiều cao tính bằng cm ) X   ( chiều cao  bằng cm)

 

Ở người trưởng thành  BMI  =18.5- 24.9   tốt, bình thường  ( normal   )                         

                                     BMI  = 25 – 29.9    thừa cân, dư kí , mát da mát thịt (  overweight), cẩn thận.

                                     BMI = từ 30 trở lên, mập phì ( obesity), nguy hiễm, coi chừng bệnh  đó.

               BMI = dưới 18.5, ốm quá,  thiếu cân, suy dinh dưỡng ( underweight).    Có thể xin job làm người mẩu.               

                                                                                                                                              

BMI chỉ cho chúng ta 1 ý niệm tương đối về tình trạng mập ốm mà thôi. Một lực sĩ vai u thịt bắp có thể có cùng trị số BMI như một người bình thường, nhưng chúng ta  không thể đánh giá sức khõe của họ gióng nhau được, vì tỷ lệ phân bố chất mỡ trong cơ thể của họ khác biệt nhau. Tỷ lệ mỡ trung bình của nam là 18%-22%, của nử là 20%-27%. Nếu tỷ lệ nầy vượt trên 25 % ở đàn ông và trên 30 % ở đàn bà thì không tốt, có nhiều nguy cơ bệnh tật. Ngoài ra cũng có thể sử dụng tỷ lệ đo vòng eo và vòng mông ( WHR- Waist Hip Ratio ). WHR phải dưới 0.85 ở  các bà,và dưới 0.95 ở các ông. Chĩ số nầy càng lớn thì nguy cơ các bệnh về tim mạch, áp huyết,cholesterol, tai biên mac máu não và bệnh tiểu đường càng cao. Mập bụng, còn gọi là bụng bia, thùng nước lèo  to  có dạng trái táo ( apple shape ) nguy hiểm hơn mập ở mông và đùi, có dạng trái lê ( pear shape ). Các ông thường mập theo dạng trái táo còn các bà thì thường mập kiểu trái lê. Theo thống kê, bệnh mập phì hằng năm đả giết hại vào khoảng 300.000 người tại Hoa kỳ,  đồng thời nó củng kéo theo  một y phí khoãng 100 tĩ  dollars. 13% trẻ em sống tại Mỹ Quốc đều bị mập phì. Một hai năm về trước, một số người mập ở Hoa Kỳ đả lôi các nhà hàng nổi tiếng trong lảnh vực Fast food ra tòa để mong xin được bồi thường thiệt hại. Nhưng chuyện củng không kết quã vì tòa án đả bác bỏ lời buộc tội của họ.Kỹ nghệ Fast food quả thật  rất là mạnh. Một dự luật đả được họ vận động để đệ nạp lên thượng viện Hoa Kỳ nhằm mục đích miển trách nhiệm cho kỹ nghệ Fast food về tình trạng mập phì trong xã hội. Lý luận của giới nầy là họ chỉ đáp ứng lại  luật cung cầu mà thôi. Người tiêu thụ có tự do và toàn quyền quyết định những gì mình nên ăn. Nhà hàng Mc Do  củng  có chủ trương giúp khách hàng trong việc lựa chọn nhửng món ăn một cách sáng suốt. Tại mổi điạ điểm Mc Do đều có phổ biến bản  tài liệu về thành phần  dinh dưỡng  của tất cả các món ăn và thức uống củng như của các nguyên vật liệu đả được sử dụng. Họ củng có bán  những menu nhẹ ( Light, healthy ) ít mỡ, ít đường cho nhửng ai quan tâm đến sức khõe.

 

Sự  Chuyễn   Biến  Của Nghành  Fast  Food  

            Nhận thấy dân chúng càng ngày càng nhạy cãm đối với vấn đề ăn uống nên kỹ nghệ Fast Food cũng phải chuyễn biến theo nhận thức mới của người tiêu thụ. Nhan nhãn người ta thấy xuất hiện nhửng  mỹ từ mới trong menu  như : Santé,Healthy, Light, Low fat, Low carb  ( chứa ít chất bột đường), Low calories, Diet, Cholesterol free, Bio,Organic  ( thực phẩm được chế biến từ nguyên liệu được nuôi tròng 1 cách thiên nhiên, không có dùng trụ sinh hoặc  hóa chất ), no GMO, Genetically modified organism   ( không sử dụng nhửng nguyên liệu đả bị làm thay đổi gene ),  Vegetarian,Veggie ( thực phẩm chay ), Hormon free ( thịt không có chứa hormon ), Vegetable & Grain fed chicken (gà nuôi toàn  bằng hạt, không có trộn thêm bột thịt,bột xương lấy từ thú vật  vì sợ nhiễm bệnh bò điên ), và biết đâu trong tưong lai củng dám có  nhửng câu quảng cáo như  ESB free (chỉ dùng thịt bò làm từ những thú khỏe mạnh không mắc phải  bệnh Bò điên ),  Hamburger not irradiated ( thịt không có bị xạ chiếu để diệt trùng  ) vv…..Chúng ta tự hỏi có phải thật sự họ quan tâm đến sức khỏe của người tiêu thụ hay đây cũng chỉ là một mánh khóe khuyến mãi marketing  mà thôi.

 

Kết  luận

Cuộc sống quá ư là vội vàng gấp rút đả ảnh hưỡng mạnh mẽ đến tập quán ăn uống của dân chúng tại Bắc Mỹ. Giới trẻ thì làm biếng vận động, tối ngày cứ miệt mài trước màn ảnh tv hay  computer. Hậu quã tất yếu là đua đến hàng triệu người bị béo phì, oversize. Thời giờ là vàng bạc mà !  Các bệnh về tim mạch, áp huyết cao, cholesterol cao,  tiểu đường, củng nhủ một số bệnh cancer, như cancer ruột già,và cancer vú là chuyện đương nhiên mà thôi. Người Việt chúng ta, sống trên vùng đất nước nầy, ít nhiều cũng phãi chịu cùng chung số phận trên.

            Trong mọi gia đình, trong đám bạn bè gần xa, hoặc cả chính bạn và tôi củng đả bắt đầu có người bị vấn đề sức khõe nầy nọ. Cholesterol cao,  áp huyết cao,và đường cao  là nhửng  âu lo chánh của phần đông trong chúng ta.  Có rất nhiều người đả bị bệnh tiểu đường rồi, còn  không may mắn hơn thì bị  cancer  hay  bị tai biến mạch máu não ( stroke )  , và trở thành phế nhân.   Củng có  người đả  viển du tiên cảnh từ lâu rồi. Ngoại trừ nhửng người ăn uống theo chế độ “diet”, và nhửng ai có vấn đề sức khõe nên phải kiêng cử nầy nọ, còn lại tuyệt đại đa số trong chúng ta thỉnh thoãng vẩn có thể ăn  Fast food một cách an tâm. Vấn đề là đừng nên ăn quá thường xuyên không tốt. Phải biết chọn nhửng món thích hợp, ít mỡ dầu, ít đường, và nên ăn nhửng phần nhỏ bình thường. Phải biết là dầu, mỡ, chất béo có rất nhiều trong khoai tây chiên ( fries ),  nói chung là trong các món chiên hoặc xào, trong lớp bột áo phía ngoài miếng thịt gà KFC, trong da gà.  fromage, sauce mayonnaise, các loại sauce sền sệt chua chua ngọt ngọt  để chế lên salade  và các món thịt nguội ( salami, bacon, ham, smoked meat, sausage ….) đều chứa rất nhiều chất béo. Ngoài ra củng nên cẩn thận với các món ăn của ta củng như của các nhà hàng Tàu  có chứa  nhiều mở dầu  vv…Fast food củng có khía cạnh hay của nó, đôi khi củng rất tiện lợi cho mọi người. Như trường hợp thình lình bị giử lại hãng để làm overtime, hoặc trường hợp bị người ta làm nủng, làm eo  “  hổng thèm nấu cơm đâu   ” thì  cũng không sao,  Sin Problema ! mình cứ việc order  Pizza mà ăn tự nhiên không mặc cãm tội lổi gì hết.

 Tham thực cực thân ! con người tự đào lấy mồ bằng chính răng của mình . Thật vậy, các nhà khoa học đều nhìn nhận rằng hết 60% bệnh tật đều bắt nguồn từ thức ăn  và lối sống của con người mà ra. Nếu muốn sống lâu, sống khõe thì không gì xác đáng hơn là nên noi theo ý kiến rất hữu lý của bác sỉ Dewitt Goodman ( đai học Columbia )  :  “  Mỗi người phải  tự quyết định lấy và phải biết lựa chọn  giửa cái ngon, cái khoái khẩu  với cái tốt, cái bổ ích cho sức khõe”./.

Montreal, Jan 23, 2004