Truyền Thông communications giới thiệu Vài đặc-tính Dòng văn-học Pháp-ngữ.

Phạm Đức Nghĩa trình bày Khi Tôi Trở Về, show... par crth2837

 Đọc mà thấy ngậm ngùi khi nhìn lại lịch sử

5 giờ sáng ngày 17 tháng 6 năm 1930, trong khi chờ đợi bị hành-quyết, Nguyễn thái Học còn thanh-thản ngâm:

Mourir pour sa patrie
C’ est le sort le plus beau
Le plus digne d ‘envie

Kính mời quý anh chị nghe nhạc và đọc bài sưu tầm trích từ trang

Dòng văn-học Pháp-ngữ
Vài đặc-tính

Giới trí-thức nước ta, mà ta có khi gọi là sĩ-phu, thường đóng vai-trò lãnh-đạo, tiến vi quan, thối vi sư, Lãnh-đạo trong việc nước ra tài lương-đống, vạch mũi can-tương mà còn cả ngoài thế-gian về mặt tinh-thần đạo-đức qua vài câu thanh-nghị để mà tịch tà cự bí. Bởi vì sĩ-phu hiểu-biết đạo thánh-hiền, nói có sách, mách có chữ; họ không nôm-na mách-qué mà trịnh-trọng xổ nho, nói và viết Hán-nho. Sang thời-đại mới, sách thánh-hiền ở Âu-tây mang sang, văn-minh kỹ-nghệ và cơ-giới truyền qua bằng tiếng Pháp nên kẻ-sĩ tân-thời sính dùng Pháp-ngữ. Và theo lề-lối cũ phương-tiện mới, họ viết bằng Pháp-văn. Những người viết Pháp-văn cũng hành-sử không khác lớp trí-thức Hán-nho, trang-trọng dùng văn-tự nói lên tâm-trạng và phô-bầy văn-hóa của dân ta. Dùng ngoại-ngữ không đặt thành vấn-đề vì họ chỉ sử-dụng phương-tiện truyền-thông, cái ý trong văn mới là cái quan-trọng. Sau đây chúng ta tìm vài đặc-tính của dòng văn-học Pháp-ngữ.

Lời văn

Tại nhiều thuộc-địa, tiếng Pháp là ngôn-ngữ hành-chánh chính-trị đã đành mà lại còn được sử-dụng khá rộng-rãi trong dân-chúng vì tổ-chức thuộc-địa đã gom-góp nhiều bộ-lạc khác nhau, hay nhiều nhóm dân có ngôn-ngữ khác-biệt vào trong một đơn-vị hành-chánh gia-tăng việc tiếp-xúc giữa các bộ-lạc khác-biệt; tiếng Pháp của nước ngự-trị được giảng-dậy để dùng làm ngôn-ngữ chung và chính-thức. Nhưng tiếng Pháp biến-chế của bàn-dân nói đó không được thuần-nhuyễn như cách nói của giới khoa-bảng.

Trường-hợp nước ta khác: ta đã có ngôn-ngữ để nói với nhau; văn-tự trước có Hán-nho, sau này chữ Nôm được sáng-chế rồi chữ Quốc-ngữ phát-triển, nên đa-số vẫn dùng tiếng ta. Tiếng Pháp chỉ thông-dụng trong lớp người sinh-sống tại thành-thị và nhất là trong tầng-lớp trí-thức khoa-bảng do nền tân-học đào-tạo. Lớp dân đông-đảo vẫn dùng tiếng Việt và nếu cần, việt-hóa các tiếng mới như ô-tô, phó-mát, xà-lách, lô-gíc, phú-lít....

Le peuple (vietnamien) ...n'est pas une page blanche; c'est un vieux parchemin rempli de caractères tracés d'une encre indélébile depuis de nombreux siècles; aucun réactif ne pourrait les effacer complètement et on n est plus libre d'y inscrire ce que lon veut. On pourrait donner à ce vieux parchemin une reliure, une garniture moderne, mais on ne pourrait songer à y imprimer une écriture étrangère par-dessus les caractès d’une

...

C'est une illusion de croire que tous les Annamites parleraient un jour le français et que l'annamite serait relégué au rang de patois. Pour acquérir la connaissance dune langue étrangère aussi difficile que la langue française, il faut une somme de travail et d'efforts qui n est pas à la portée de toutes les intelligences... Quoiqu'on fasse, la possession de cette langue ne peut être que le fait d'une élite

Phạm Quỳnh (Le Viet-Nam)

Giới trí-thức sử-dụng Pháp-ngữ; do đó, một đặc-điểm của dòng văn-học Pháp-ngữ là được nói và viết cẩn-thận, theo đúng mẹo văn-phạm chứ không phải là một thứ Pháp văn bị-đơn-giản, hạn-chế hay pha-trộn lung-tung như tại những nơi nguyên là ngã ba đường thương-thông, người tứ-hướng bắt giọng nói tiếng "lai". Nguyễn Vỹ khen Pháp-văn của Cung giũ Nguyên thanh thoát và gọn gàng...linh động uyển chuyển, văn Phạm duy Khiêm cổ-điển tuyệt-tác lối văn hàn lâm viện không chê vào đâu được.

***

Giọng văn 

Dòng văn-học Pháp-ngữ ở xứ ta, giọng nói thường trầm-tĩnh, có tính-cách tự-tình tự-sự hay đối-thoại chứ không phải giọng hằn-học chống-phá. Đó là cá-tính của dân tộc có văn-hóa và giáo-dục tượng-trưng bởi cánh hành-văn nhã-nhặn của lớp trí-thức. Thơ Nam-quốc sơn-hà, văn Hưng-đạo hịch tướng-sĩ, hịch Nguyễn Trãi Bình-ngô đại-cáo, lời oai-liệt hùng-dũng mà giọng vẫn đàng-hoàng, quang-minh. Đến như văn-thư trao-đổi giữa Hoàng cao Khải và Phan đình Phùng mà còn đại-nhân túc hạ...quý-đài các-hạ thì đó là đỉnh-cao của tư-cách và phong-thái người thượng-lưu trí-thức. Đọc lời tranh-đấu của Nguyễn thái Học và Phạm Quỳnh thì thấy trong việc đòi-hỏi chính-trị của ta, dù quyết-liệt hay ôn-hòa, cũng đượm vẻ trang-nghiêm.

5 giờ sáng ngày 17 tháng 6 năm 1930, trong khi chờ đợi bị hành-quyết, Nguyễn thái Học còn thanh-thản ngâm:

Mourir pour sa patrie
C’ est le sort le plus beau
Le plus digne d ‘envie

Khác hẳn giọng hằn-học của nhiều tác-giả da đen trong phong-trào Négritude.

Aimé Césaire, một trong những lãnh-tụ phong-trào La Négritude, đã mở đầu cuốn Cahier dun retour au pays natal, tác-phẩm mà André Breton đã khen là le plus grand monument lyrique de ce temps với giọng gay-gắt:

Au bout du petit matin...

Va-t-en, lui disais-je, gueule de flic,

gueule de vache, va-t-en, je déteste les larbins de lordre et les hannetons de lespérance. Va-t-en mauvais gris-gris, punaise de moinillon. Puis, je me tournais vers des paradis pour lui et les siens perdus plus calme que la face dune femme qui ment, et là, bercé par des effluves dune pensée jamais lasse, je nourrissais le vent, je délaçais les monstres et jentendais monter de lautre coté du désastre, un fleuve de tourterelles et de trèteste les larbins de

Và trong bản tuyên-ngôn En guise de manifeste littéraire :

Inutile de durcir sur notre passage, plus butyreuse que des lunes, vos faces de tréponème pâle.

Inutile dapitoyer pour nous lindéInutile d’apitoyer pour nous l’indécence de vos Flics et flicaillons...

Phạm Quỳnh dẫn lời khen tóm-tắt về văn Pháp tại Việt-Nam của một nhà ngoại-giao Ý.

C'est une littérature qui frappe par deux traits communs que loptimisme trouvera rassurants: un trait de forme, un trait de fond. La langue française en est précise et claire... Les plaintes et les réclamations sont formulées avec une modération rare, avec une absence complète de tons violents.

Le Viet-Nam

Nỗi băn-khoăn khắc-khoải

Ở một nơi khác, chúng ta đã bàn về quyết-định chọn-lựa viết tiếng Pháp. Và đã đơn-giản hóa việc dùng ngoại-ngữ khi so-sánh Tây-nho với Hán-nho cổ-điển. Sự việc có phức-tạp hơn. Sau bao-nhiêu thế-kỷ, chúng ta đã ổn-định với nền văn-hóa được gọi là cổ-truyền Đông-phương, một tài-sản chung của phương-Đông với những biến-hóa trong chi-tiết của từng miền, từng tộc. Có những dị-biệt đặc-thù như những nhánh trên một gốc chung lớn.

Những người viết Pháp-văn phần nào mang vào xã-hội ta một cái nhìn hoàn-toàn đổi mới. Họ mang cả một "cây văn-hóa" khác-biệt chứ không phải là uốn-nén mốt nhánh của cây cổ-thụ chung như trước. Họ ôm-vác những nỗi băn-khoăn xa-lạ với các thế-hệ trước. Kẻ-sĩ Âu-tây, trí-thức viết Pháp-ngữ đã chịu một sự phá-thể, đào-tạo - và bị tẩy -não- theo một chương-trình giáo-dục bị-trị, coi "ta và Đông-phương thua kém, Âu-tây là mẫu-mực phải cố-gắng theo". Đấy là nói về nội-dung và tâm-tình.

Phần hình-thức cũng khác-biệt với những gì có từ trước. Lẽ-dĩ-nhiên là lúc đó phần lớn trong xã-hội, nhất là nơi thị-tứ, đã có sự đổi thay nhiều. Các nhà văn viết tiếng Việt cũng đổi thay. Tiểu-thuyết và thơ mới họ viết là hai hiện-tượng hoàn-toàn mới lạ, hãy còn trên đường tìm kiếm và hoàn-hảo-hóa. Tuy-nhiên, họ có cái tự-do của người khai phá. Các tác-giả viết Pháp-văn không có cái tự-do đó mà phải tuân theo các khuôn-vàng-thước-ngọc đã có của văn-học Pháp. Họ bị chi-phối bởi các tiêu-chuẩn của Âu-tây. Tiêu-chuẩn ngôn-ngữ và văn-phạm, tiêu-chuẩn tâm-tình và đạo-đức, tiêu-chuẩn lý-tưởng và thẩm-mỹ, ray-rắc khắc-khoải giữa Đông và Tây, giữa mới và cũ.

Tiraillé, il (l'écrivain vietnamien) il se sent humilié de n'être ni assez près de ce qui l'attire (la France) ni assez détaché de ce qu'il croit pouvoir fuir mais qu'il continue à aimer (le Viet-Nam)

(Nguyễn tiến Lãng)

Lorsque j'étais au loin, me poursuivait, adorable hantise, l'image rose de la Maison Familiale... Au cours de ma destinée errante, j'éprouvais le besoin de venir reposer mes pieds quelques instants sous le toit familial. Je désirais convaincre ceux que jaime de la réalité de mon amour. Et puis de loin, la Maison me paraissait belle, si belle...À lheure actuelle, elle (m)e semble ... sinistre. Elle pèse lourdement sur mes épaules impatientes, comme une pierre tombale. J'étouffe. Je me heurte à des obstacles que je ne prévoyais point, auxquels j'avais oublié de songer.

(Nguyễn mạnh Tường)

Gốc ngoại-Pháp.

Các truyện thường có nhân-vật chính (personnage) và người kể chuyện (narra-teur). Đôi khi trùng-hợp như trong nhật-ký (journal), thư (lettre), lời thú-tội (con-fession); trong hoàn-cảnh đó, nhân-vật tâm-sự về các chuyện xảy ra. Người kể chuyện mô-tả các sự-việc liên-quan đến nhân-vật. Khi viết tiếng Pháp, các tác-giả Việt-Nam hay dùng nhiều phương-thức khác nhau để nói chuyện với người đọc và lộ ra chân-tướng của người viết ngoại-ngữ cho người ngoại-quốc/ngoại văn-hóa đọc.

Có thể thấy những dấu-hiệu ngay từ nhan-đề tác-phẩm. Có khi phiên-âm như La complainte d'une chinh-phou (Hoàng xuân Nhị); có lúc dịch thoát theo ý như cuốn Bà đầm (Trương đình Trí); hay là có khi dịch hẳn tên nhân-vật chính như chuyện cô Huệ thành Le Roman De Mademoiselle Lys.

Có khi tác-giả phát-biểu ở ngôi thứ nhất, xưng là chúng tôi và đối-thoại thẳng với nhóm độc-giả Âu-tây.

Vous n'ignorez pas,vous autres Occidentaux, dans quelle mesure un sol se révèle sacré. Seulement, vous vous arrêtez à des marques extérieures... (Phạm văn Ký)

Phạm Quỳnh viết văn nói thẳng với người Việt và người Pháp; vói người Việt, dùng nous và nos: À nos compatriots annamites, nous dirons... Khi nói với người Pháp, ông viết Aux Francais...nous dirons: Vous êtes... 

Lại có khi giảng thêm các sự-việc phần nào xa-lạ đối vói người Âu-mỹ. Có thể là giảng về phong-tục

La tradition veut qu'on se marie tốt en Annam, afin qu'au déclin de leur âge, les parents ignorent l'angoisse d'ima-giner qu'après leur mort, sur leur autel abandonné la main pieuse d'un petit-fils ne perpéLa tradition veut qu’on se l'encens.

(Nguyễn tiến Lãng)

Các tác-phẩm thường chứa một vài tiếng Việt-Nam để tạo cái hương-vị địa-phương bổn-xứ (exotique, indigène)

Danse, ma barque amie...Khoan hô!

Sur le mensonge enivrant de la vie

Eau ciel et monts

Ma barque coule...Tinh oi!

(Lê thành Khôi)

Congai hay con-gái

Có khi dùng dấu ngoặc sau tiếng Việt-Nam rồi ghi tiếng dịch ra Pháp-ngữ:

Bạch Yến (Hirondelle Blanche) (Trần văn Tùng)

Hồ Hoàn-kiếm (Le Lac de l'Épée Restituée) (Lê thành Khôi)

Hương-Tich (Vestige Parfumé) est le sanctuaire duquel les femmes qui nont pas denfants, parvenaient à obtenir la grâce infinie de concevoir et de perpétuer la lignée de leur époux en des fils qui rendaient le culte aux morts ( Nguyễn tiến Lãng).

Có thể giải-thích thẳng không cần dấu ngoặc mà ghi áp luôn sau tiếng Việt để cho câu văn được liên-tục.

Les rizières aux deux rives étalaient le vert tendre des "mạ", ce riz fraichement repiqué. (Nguyễn tiến Lãng)

Tết, notre Jour de l'An (Phạm duy Khiêm)

Une passerelle de bois, d'un rose de lotus fané, traverse le lac. Il porte le nom de Thê-húc "l'Échelle du Soleil Levant" à cause des multiples pilotis qui soutiennent son élégante incurvation. (Lê thành Khôi)

La tradition du đùm bọc, du secours mutual que s'accordent des gens nés de la même mère, ne date pas d'hier, mais des temps de Âu Cơ (Nguyễn mạnh Tường)

Có khi để khỏi làm rườm-rà câu văn, tác-giả đánh dấu sau tiếng rồi đặt lời chú-thích ở cuối trang

L’auto de M. le Gouverneur va passer.

La voilà! Voici le Gouverneur lui-même!

- Rậm râu sâu mắt*! murmure un lettré.

_____

(*) "La barbe touffue, les yeux enfoncés": dicton annamite, indice de la canaillerie (Nguyễ Ái Quốc)

Il y avait un (moyen certain) de savoir si Lung le disparu était encore vivant dans les pays lointains, ou si son âme, débarrassée de l'enveloppe corporelle, se promenant déjà aux rives des Neuf-Sources(2)

(2) Pays des Morts (Nguyễn tiến Lãng)

Lại có khi dịch thẳng sang tiếng Pháp như Cung giũ Nguyên viết "“le Nouvel An”" thay vì Tết, "Fête de la Mi-Automne" thay vì lễ Trung-thu; như Linda Lê viết "face de singe" cho mặt khỉ, "madamère" thay cho bà mẹ.

Có khi các tác-giả như muốn chứng-tỏ làm vạch-nối giữa hai văn-hóa ta-tây, mang ra so-sánh các nhân-vật hay sự-kiện

Phoebé, la belle Hang-Nga; l'astu-cieux Khổng-Minh, le Richelieu de Lưu-Bị, profond politique et quelque peu magicien.

Đôi khi tác-giả dùng một tiếng Việt-Nam rồi ngay vài dòng sau, dùng tiếng tương-đương Pháp-ngữ khiến độc-giả có thể hiểu được nghĩa tiếng Việt.

Jack A. Yeager dẫn Nguyễn phan Long trong Le Roman de Mademoiselle Lys "Buvez, Monsieur, cette coupe d'alcool". Vài dòng sau, viết tiếp "Le père vide le petit verre de chum-chum ". Yeager đoán đúng chum-chum là một loại rượu địa-phương.

Để chấm dứt, nên ghi nhận thêm là những cách viết đó cũng có thể gây hiểu-nhầm cho người ngoài cuộc nếu cứ đoán hoài.

Lê thành Khôi viết: Il s'engagea sur une route unie, bordée de grands tamariniers. Độc-giả đoán đúng tama-riniers là một loại cây lớn thấy ở hai bên đường (cây me).

Trần văn Tùng viết: Le boulevard ombragé de Cổ-ngư đã khiến cho Yeagar hiểu nhầm rằng Cổ-ngư là một loại cây to có bóng lớn. Sự thực, Cổ-ngư là một con đường nằm giữa hai hồ và nổi tiếng về món bánh tôm Hà-nội.

Những đặc-tính này càng ngày càng ít đi, nhất là các tác-giả sau này, sống và viết ở ngoại-quốc, trong khung-cảnh đa-diện của văn-chương Pháp-ngữ nay gọi là franco-phone, không thấy nhu-cầu giảng-giải thêm.

Résumé

Quelques caractéristiques de la littérature francophone du Việt-Nam

La littérature francophone du Việt-Nam frappe par des traits communs : la forme est précise et claire, le ton est modéré et courtois. Elle exprime l'angoisse et le tiraillement entre la tradition orientale et l'attraction occidentale nouvelle ; et aussi la friction entre les traditions familiales anciennes et les libertés individuelles modernes. Enfin, les auteurs souvent donnent dans leur écritures, des signes directs or indirects marquant leur identité de Vietnamiens exprimant en franậais. Le nombre de ces signes varie avec chaque auteur mais en général, il diminue avec le temps, plus rare et plus nuancé dans les écrits à l'étranger.

Summary

Some characteristics of Francophone Literature of Việt-Nam

Francophone Literature of Việt-Nam bears several common traits: its form is precise and clear, its tone moderate and courteous. It expresses the anguish and the conflict between oriental traditions and new Western attraction; and also friction between familial traditions and newer aspirations for individual freedom. Authors often give direct and indirect signs showing their Vietnamese identity. The number of those signs varies with each author but in general, it decreases with time, nowadays much less crowded and with more nuances in overseas writings.

Xây cầu để đâm đầu xuống biển...

Kính gửi quý anh chị bộ ảnh sưu tầm về câu chuyện một cây cầu ở nước người.

Bất cứ cây cầu nào được xây lên cũng để nối liền 2 bến bờ cho người dân nơi đó qua lại thuận tiện hơn.

 

Cây cầu đâm đầu xuống biển này được xây cất lên cũng không ngoài mục đích đó, nhưng lạ ở chỗ là tuy bề ngoài  nó có vẻ tuyệt vọng vì cái tên người ta đặt cho nó, nhưng nó vẫn làm tròn trách nhiệm đưa người sang sông.

 

Khi tôi post những hình ảnh này, chợt nghe lại bản nhạc Chuyện Một Cây Cầu Đã Gẩy mà liên tưởng đến đất nước Việt Nam đã nối liền và xây bao nhiêu cây cầu cho người trong nước sử dụng, nhưng chẳng biết đến ngày  hôm nay nó có nối được lòng người lại sau 41 năm ngừng chiến hay không?

 

Kính mong quý anh chị nào đã một thời xây cầu hãy tiếp tục khuyên con cháu mình nối tiếp chuyện xây tình người  để những cây cầu Việt Nam không bao giờ ngăn cách Bầu và Bí nữa.

 

Caroline Thanh Hương

 

 

Cây cầu đâm đầu xuống biển độc nhất vô nhị

                           

Con đường vượt biển hoành tráng dài hơn 15km mang tên The Oresund đã trở thành biểu tượng gắn kết hai quốc gia xinh đẹp ở xứ Bắc Âu.

 

Những công trình ở quanh đường biên giới luôn nắm vai trò rất quan trọng. Không chỉ là phân định ranh giới giữa các quốc gia, chúng còn là kiệt tác độc đáo và thú vị do con người tạo dựng. Con đường The Oresund nằm giữa biên giới của Đan Mạch và Thụy Điển chính là một ví dụ điển hình.




The Oresund được thiết kế bởi kiến trúc sư Đan Mạch George K.S. Rotne, bắt đầu từ thủ đô Copenhagen của Đan Mạch và kết thúc tại thành phố Malmo, Thụy Điển.


Điểm thú vị của con đường độc nhất vô nhị này chính là sự kết hợp diệu kỳ của một cây cầu và đường hầm xuyên lòng biển. The Oresund đón tiếp những vị khách đầu tiên vào ngày 1/7/2000.




Cây cầu với chiều dài 8km đưa khách du lịch còn đi xuyên qua một hòn đảo nhân tạo tuyệt đẹp có tên Peberholm.


Hòn đảo nổi tiếng bởi sự đa dạng thực vật với hơn 500 loài cây, đây cũng là nơi các loài chim cũng như loài cóc xanh chọn để trú ẩn và sinh nở.




Nguyên vật liệu để xây dựng nên điểm chuyển giao này đều được nạo vét từ dưới lòng đại dương. Tiếp nối cây cầu hũng vĩ và hòn đảo xinh đẹp là đường hầm Drogden với chiều dài 4km. Con đường gắn kết độc đáo bao gồm cả 4 làn xe trên đường bộ và đường dành riêng cho tàu hỏa.



Đa số hành khách lựa chọn tàu hỏa để di chuyển với chặng đường kéo dài 35 phút. Nhờ có sợi dây kết nối này, người dân có thể thuận tiện đi lại và làm việc ở cả hai quốc gia.

Cây cầu rực rỡ trong đêm pháo hoa.

Cây cầu có 2 tầng, tầng trên dành cho ô tô và bên dưới dành cho tàu hỏa.

Vài nét về cây cầu đặc biệt này
Cầu và hệ thống đường hầm xuyên biển này được xây dựng từ năm 1995 và hoàn thành nó vào tháng 1 năm 2000. Cây cầu có tổng chiều dài là 16km nối liền giữa 2 quốc gia Đan Mạch và Thụy Điển. Từ khi hoàn thành nó đã trở thành một biểu tượng ngoại giao của 2 đất nước.

Hình ảnh muồng hoàng yến vàng rực làm nao lòng người

Hình ảnh đẹp về di sản thế giới Palmyra

Hang Sơn Đoòng ở đâu, có lưu giữ bí mật gì?

Những hình ảnh đẹp nhất của hang Sơn Đoòng

Hình ảnh cá heo đẹp mà ai cũng muốn ngắm nhìn

Hình ảnh đáy biển đẹp mà ai cũng muốn ngắm nhìn

Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi, e sông... đi dễ khó về ở núi Himalaya.

Đất nước này đi dễ, khó về vì núi non trùng điệp và phải một lần đến đó để có thể hiểu đời sống con người ở đó khó khăn đến độ nào.

Kính gửi quý anh chị bộ ảnh về

Caroline Thanh Hương: 25000 euros/ kg le viagra de L'Hymalaya

			Caroline Thanh Hương: 25000 euros/ kg le viagra de L'...
			Afficher sur catbuicarolineth....

Hành trình trên con đường nguy hiểm nhất Ấn Độ

• 2 tháng 5 2016

Đường Pangi đi qua Kishtwar tới Đông Himalaya là một trong những con đường nghẹt thở nhất, cũng là nguy hiểm nhất của Ấn Độ.

   

 

Himanshu Khagta

Đường Pangi đi qua Kishtwar chạy qua hai huyện hẻo lánh là Jammu và Kashmir, nối lên thung lũng thần thoại Pangi nằm ẩn giữa rặng Pir Panjal và rặng Zanskar ở Đông Himalaya, rồi nối ra thế giới bên ngoài khi tuyến đi thông thường (đi qua Saach Pass) bị chặn do tuyết đổ. một trong những con đường nghẹt thở nhất, cũng là nguy hiểm nhất của Ấn Độ. Suốt dọc con đường, các vách đá dựng đứng cao vút lên từ các đỉnh núi rồi dốc xuôi xuống hàng trăm mét cho tới bờ sông Chenab.

                   

Himanshu Khagta

Rẽ ra từ một trong những xa lộ sáu làn đường hiện đại của Ấn Độ ở thành phố thương mại Chandigarh ở miền bắc, các con đường hẹp dẫn vào hành trình hai ngày trên lối đi từng chỉ để cho la đi. Nay, nó là con đường nhỏ lầy lội, mới chỉ được giật mìn phá vào vách núi để tạo lối đi trước đó ít năm.

   

Himanshu Khagta

Theo chuyện kể của người dân địa phương, người Chamba khi chạy trốn khỏi những kẻ xâm chiếm Mughal đã tới định cư tại thung lũng Pangi ẩn mình. Những gia đình quyền quý đưa vợ con tới Pangi để sống cho an toàn, kín đáo. Sau đó, vào thế kỷ 16, thung lũng trở thành nơi chịu sự cai quản của Vương quốc Chamba; các vị quan lại được gửi tới đây đều được cho hưởng trợ cấp tử tuất bởi họ được trông đợi là đi luôn không bao giờ trở về nữa. Cũng có một truyền thuyết khác nói rằng Quốc vương Chamba đã tống những kẻ tội phạm tới thung lũng này để thụ án tù chung thân.

   

Himanshu Khagta

Con đường lổn nhổn đá hộc và dốc dứng khó đi tới nỗi khoảng cách 30km cũng khiến ta phải mất tới bốn giờ đồng hồ mới vượt qua.

   

Himanshu Khagta

Đường Pangi đi qua Kishtwar cắt thẳng vào rìa núi và ở đoạn quan trọng nhất, nó chỉ đủ rộng cho một chiếc xe đi lọt. Ấy vậy mà các tài xế xe buýt và xe tải can đảm vẫn qua lại tuyến đường này. Nếu hai xe gặp nhau, một tài xế sẽ phải lui lại cực kỳ cẩn thận có khi tới vài trăm mét, cho tới khi tới được chỗ đủ rộng để tránh nhau.

   

Himanshu Khagta

Người Pangwal, hậu duệ của những người đầu tiên tới đây định cư, làm những vạt ruộng nông nghiệp nhỏ dọc theo con đường.

   

Himanshu Khagta

Ở những nơi có độ cao cao hơn, người Bhot - là sắc dân nói các thứ tiếng Tây Tạng và chủ yếu sống làm nghề chăn nuôi gia súc - chống chọi với thời tiết khắc nghiệt để tồn tại bằng cách muối hoặc sấy khô thịt ăn dần, tích trữ lúa mạch và nấu rượu patru, hay còn gọi là rakh.

   

      

Himanshu Khagta

Mùa đông, khi toàn bộ thung lũng bị phủ dày tuyết trắng, là thời điểm khó khăn nhất cho cuộc sống nơi đây. Để đến được Chamba, người ta cần ít nhất hai ngày đi đường bộ. Trong trường hợp cần hỗ trợ khẩn cấp về y tế, chính quyền phải dùng trực thăng tới nơi.

   

Himanshu Khagta

Địa hình đa phần hiểm trở như thế này khiến cả hành trình luôn làm ta thấy thót tim, dựng tóc gáy.

 

 

                   

               Himanshu Khagta    

• Vào tháng Mười Một, thời tiết khá bất thường. Tuyết rơi dày có thể khiến cho thung lũng Pangi bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài trong hàng tháng. Mây kéo đến phủ kín thung lũng, nhấn chìm khu vực trong làn sương dày đặc. Khi trời mưa, con đường càng trở nên lầy lội, trơn trượt nguy hiểm.

Theo những bước chân của David Boisseaux-Chical và nói bằng ngôn ngữ người câm/ Tracer sa route - | L'oeil et la main | France5